به گزارش آی فیلم 2، «لاش جوین» یا «سپید دژ» از قلعه های بزرگ و تاریخی افغانستان بشمار می رود که در 90 کیلومتری شهر فراه در ولسوالی لاش و جوین و در کنار رود «فراه رود» با کشور ایران هم سرحد می باشد.
این قلعه بزرگ بخاطر داشتن مواد سفید رنگ که در اعمار آن کار گرفته شده است بصورت سفید به نظر می رسد و به همین علت در کتب تاریخی از آن بنام های قلعه «اسپهبد»، قلعه «سفید»، «سفید کـوه»، «اسپهبد کـــوه»، «قلعه اصبهبذ» ، و «سپید دژ» نیز یاد شده است.
قلعه «سپید دژ» منحیث یکی از آبدات تاریخی افغانستان در وزارت اطلاعات و فــــــرهنگ ثبت و راجستر گـــردیده اسـت.
یکی از عجایب این قلعه، همان تونل بزرگی است که رود فراه را از طریق زیر زمین به این قلعه وصل نموده، چنانچه یک شخص می تواند آزادانه در آن حرکت نماید. طول این زیرزمین حدوداً به ۲۰ تا ۲۵ کیلومتر می رسد.
باشندگان این قلعه در زمان جنگ و محاصره از نگاه آب به هیچ مشکلی مواجه نمی شدند، زیرا آن ها توسط حفر این کانال زیر زمینی، آب مورد نیاز شان را مخفیانه از طریق این کانال تامین می نمودند.
در اسناد تاریخی بارها به این قلعه اشاره گردیده است؛ چنانچه طبق روایت شاهنامه سهراب با گرد آفرید «گُردآفرین» برای تسخیر این قلعه به نبرد پرداخته است.
متاسفانه اکنون قلعه تاریخی «لاش جوین» یا «سپید دژ» در نتیجه رویداد های طبیعی آسیب دیده و نیاز به بازسازی دارد.
به گفته رییس اطلاعات و فرهنگ ولایت فراه، نبود بودجه کافی و مشکلات امنیتی، از عمده ترین چالش‌های فراه مرمت کاری آبده‌های تاریخی در این ولایت است.
م ح
